Beginnende gecijferdheid | Getal van de week

Elk schooljaar start ik met het aanbieden van getallen. Dit doe ik door elke week een getal centraal te stellen. Ik noem dit ook wel ‘getal van de week’. Getallen zijn namelijk overal: als huisnummer, op kleding, in de klas, op digitale apparaten, in de straat, op de klok…. Een getal is niet alleen een symbool, maar heeft ook inhoud. Voor de rekenontwikkeling is het belangrijk dat jonge kinderen weten dat bij de symbolen ook getalbeelden horen. Oftewel: bij elk symbool horen hoeveelheden. Elke week probeer ik een getal op een aantrekkelijke en betekenisvolle manier aan te bieden. De rest van de week verwijs ik regelmatig naar het getal. In deze blog beschrijf ik enkele suggesties met betrekking tot het getal van de week. Misschien heb je iets aan de tips!

Ik introduceer de getallen in de volgorde van de telrij. We beginnen bij het getal 1 en die week daarop komt het getal 2, etc. Je kunt er ook voor kiezen om de getallen te koppelen aan je thema’s. Mijn tip is dan wel om te beginnen met de lagere getallen en later in het schooljaar met de hogere getallen.

Het introduceren van de getallen doe ik tijdens een kringactiviteit. Van elk getal (0 t/m 10) heb ik een opblaasbare variant en deze leg ik in de kring. Weten de kinderen welk getal dit is? Hoe weten ze dat?
Natuurlijk zijn er nog veel meer manieren om een getal te introduceren. Maar ook voor het uitdiepen (de getalbeelden) van het getal zijn vele mogelijkheden. Hieronder zal ik enkele suggesties beschrijven. Je kunt heel goed activiteiten met elkaar combineren. Kijk vooral naar wat de groep leuk vindt en wat zorgt voor de hoogste betrokkenheid.

Introductie
X Liedjes/versjes passend bij het getal. Op deze site vind je bij elk getal een versje. Ik gebruik ze graag!

X Een filmpje passend bij het getal, bijvoorbeeld de filmpjes van Tel je mee?

X Stop van te voren een X aantal voorwerpen in een schatkist, hoed of iets anders ‘geheimzinnigs’ en haal deze er bij de introductie van het getal uit. Dit kun je bijvoorbeeld combineren met een bijpassend liedje of versje.

X Laat zien! Vaak vraag ik de kinderen om bij het getal de hoeveelheden met de vingers te laten zien. Bijvoorbeeld getal 3 > laat 3 vingers zien. Zo kun je meteen observeren hoe ze dit aanpakken. Steken ze bijvoorbeeld meteen 3 vingers op of komen ze tellend tot 3?

Uitdiepen | Activiteiten met getallen
Van onderstaande activiteiten kies ik er altijd een aantal uit. Ik probeer te variëren om zo de betrokkenheid hoog te houden. De bewegingsactiviteit(en) doe ik bij ieder getal.

Zoeken naar het getal
Laat de kinderen hun omgeving bekijken (klaslokaal). Kunnen ze het getal ook in het klaslokaal vinden? Het komt regelmatig voor dat kinderen spontaan beginnen te vertellen over een situatie m.b.t. het getal. Ze relateren het bijvoorbeeld aan iets wat ze thuis hebben gezien of eens een keer hebben meegemaakt. Dit soort gesprekken vind ik erg leuk om te voeren.

Poster maken
Bij het maken van de poster bedenken we wat we bij het getal kunnen tekenen. Bij het getal 3 kunnen dat 3 bloemen zijn, de 3 ogen op de dobbelsteen, 3 kralen op een ketting, 3 vingers, 3 zonnetjes, 3 blokjes…. Over het algemeen laat ik de kinderen de ideeën ook zelf op het vel papier tekenen. De uiteindelijke poster komt in de klas te hangen of bij de plek waar we de materialen bij het getal verzameld hebben.

Bewegingen
Ik introduceer bijna altijd de eerste beweging. Denk aan 3x stampen, 3x klappen, etc. Daarna vraag ik de kinderen om bewegingen te bedenken. Het is een leuke afwisseling en zorgt voor een hoge betrokkenheid. Naast het ervaren van de hoeveelheden oefen je ook meteen het akoestisch tellen (hardop tellen).
Bij deze activiteit kun je ook heel goed de kaartjes uit het spel ‘Uk & Puk tel en beweeg’ gebruiken.

Tastbaar maken
We rijgen 3 echte kralen aan een ketting. We stoppen 3 echte kaarsjes op een taartje (gemaakt van Play-Doh). We rollen een grote dobbelsteen. We gaan in de klas op zoek naar 3 voorwerpen, bijvoorbeeld scharen, kleurpotloden, blokken, etc. Vaak maak ik even een foto van de verzamelde spullen, print de foto uit en hang deze op een zichtbare plek op.

Speuren naar getallen (1)
Ga met de kinderen de wijk in om op zoek te gaan naar getallen.

Speuren naar getallen (2)
Hang/leg verspreid in de school of op het schoolplein meerdere getalkaarten. De kinderen krijgen een bingokaart met daarop de eerder aangeboden getallen. De kinderen gaan in school of op het schoolplein op zoek naar deze getallen. Hebben ze een getal gevonden, dan kruisen ze op hun bingokaart dit getal door. Dit doen ze net zo lang totdat ze bingo hebben.

Luister en tel
Deze activiteit is leuk wanneer er meerdere getallen aangeboden zijn. Bij deze activiteit klap of stamp ik een bepaalde hoeveelheid. Kunnen de kinderen in hun hoofd meetellen? Hoe vaak klapte/stampte ik?

Beweeg met mij mee
In mijn kleutergroep vinden ze dit altijd één van de leukste (maar soms ook moeilijkste) activiteiten. Deze activiteit voer ik vaak pas uit wanneer we meerdere getallen hebben gehad. Beweeg met mij mee is een activiteit waarbij, zeker in het begin, ik een klap/bewegingsritme bedenk. Dit klap/bewegingsritme probeer ik bij elk getal uit te breiden. Voorbeeld bij het getal 6: 2x klappen, 2x op onze schoot klappen en 2x op onze schouders tikken. Tijdens het uitvoeren van de bewegingen laat ik de kinderen hardop meetellen. Hoe groter de getallen, hoe moeilijker het wordt om de bewegingen te volgen. Het zorgt er soms voor dat we met z’n allen hardop moeten lachen, maar ook voor een hoge betrokkenheid. In mijn kleutergroep absoluut een succes.

Vervolg | Activiteiten in de klas
De rekenactiviteit ‘getal van de week’ is na de introductie en verdieping nog niet voorbij. De rest van de week zal ik regelmatig naar dit getal verwijzen en kunnen de kinderen o.a. in de rekenhoek met dit getal aan de slag. Hieronder beschrijf ik enkele suggesties.

Rekenhoek
Heb je in je klas een rekenhoek, leg daar dan materialen neer m.b.t. het getal van de week. Zo maakte ik bijvoorbeeld deze I spy bladen – ik zoek… getalbeelden. Ik zorg er ook altijd voor dat in de rekenhoek verschillende materialen liggen. Denk aan plastic getallen, stempels, dobbelstenen, telmaterialen… Dit schooljaar ga ik voor het eerst gebruik maken van schrijfboxen. In het ‘zand’ kunnen de kinderen de getallen (na)schrijven.

Geef je huishoek een huisnummer
Dit is iets wat ik dit schooljaar voor het eerst ga proberen. Als bijvoorbeeld het getal 3 centraal staat, dan krijgt de huishoek die week dat getal als huisnummer.

Zoek het getal in tijdschriften en folders
Geef de kinderen een vel papier met daarop het getal van de week. Laat de kinderen in tijdschriften en folders op zoek gaan naar dit getal. De gevonden getallen worden uitknipt en op het vel papier geplakt. Tip: dit kan ook een opdracht/onderdeel zijn in de rekenhoek.

Tot slot
Ik hoop dat je aan de slag kunt met ‘het getal van de week’ en dat je iets hebt aan mijn tips/beschrijvingen. Ik ben heel benieuwd naar jullie ervaringen! Ik zou het leuk vinden als je mij laat weten wat een succes was. Andere leuke tips zijn natuurlijk ook van harte welkom!

Foutje gezien? Mail mij! Ik ben je dankbaar!